Fajum A

Oaza ze śladami obecności człowieka od okresu paleolitu i neolitu. W wyniku badań prowadzonych przez Gertrude Caton-Thompson i Evę W.Gardner w latach 1924-26 na północnym brzegu dawnego jeziora Moeris zlokalizowano kilkanaście komór wskazujących na osadnictwo ludności wczesno rolniczej. Canton-Thompson wydzieliła również  tzw. kulturę Fajum B, którą uważała za chronologicznie następną w tym rejonie. Dalsze badania wykazały jednak  że Fajum B było wcześniejsze i stanowi pozostałość po ludności epipaleolitycznej. W latach następnych wiele ekspedycji prowadziło badania w rejonie oazy Fajum uściślając i poprawiając wnioski wyciągnięte przez Canton-Thompson. Wydaje się, że Fajum A jest najstarszą neolityczną kulturą na terenach Egiptu. Najwcześniejsza niekalibrowana data radiowęglowa wynosi 6480±170 B.P., a najmłodsza 5540±70 B.P., co w przeliczeniu pozwala na wyznaczenie rozwoju tej kultury na lata ok. 5300/5200-4500 p.n.e. i stwierdzenie, że zasiedlanie oazy w starszej fazie neolitu trwalo dość długo.

Merimde Beni-Salame jest stanowiskiem archeologicznym leżącym ok. 60 km na północny-zachód od Kairu a odkrytym przez Hermanna Junkera w czasie badań powierzchniowych w latach 1927-28. Kultura Merimde uważana jest przez niektórych badaczy za starszą nawet od kultury Fajum A. Najstarsza data otrzymana dla warstwy I wynosi 5890±60 B.P., a najmłodsza z warstwy V 5590±60 B.P. Można więc przyjąć, że omawiany zespół  rozwijał się w pierwszej połowie V tys., mniej więcej w latach 5000/4900-4500/4400.

El-Omari to kompleks stanowisk archeologicznych leżących na północ od Heluanu, noszących nazwisko odkrywcy egipskiego geologa Amina el-Omari. Prace wykopaliskowe rozpoczęte w 1925 przez Paula Bovier-Lapierre i kontynuowane w 1943 przez Ferdinanda Debono, wykazały że na tym terenie możemy wydzielić kulturę dolnoegipską, której datowanie i pozycja w chronologii względnej nie są jednoznacznie określone i całkowicie jasne. W wyniku badań 6 próbek węgla z najmłodszych faz osady uzyskano daty B.P. zamykające się w przedziale: 5740±80 i 4790±60. Okres rozwoju kultury Omari przypada więc na lata 4700/4600 - 4400

Stanowisko archeologiczne położone w południowym przedmieściu dzisiejszego Kairu, stało się przedmiotem badań prowadzonych w latach 1930-35 przez Mustafę Amera i Oskara Menghina z Uniwersytetu Kairskiego. Na przełomie lat 70-tych i 80-tych badania w tym rejonie prowadziła misja egipsko-włoska. Kultura Maadi, zwana też dolnoegipską, później powiązana ze stanowiskiem w Buto, a następnie uznana jako kultura obejmująca swoim zasięgiem nie tylko Deltę, ale i cały północny Egipt. Daty ze starych badań z osady Maadi oscylują pomiędzy 5055±55 B.P. a 4730±60 B.P., co po kalibracji daje okres ok.3900-3600 p.n.e.

Deir Tasa jest eponimicznym stanowiskiem ciągle kontrowersyjnej kultury Tasa, leżące na wschodnim brzegu Nilu, odkryte przez Guy Bruntona w 1927 roku. Na cmentarzysku znaleziono ok. 40 grobów należących do neolitycznej kultury Górnego Egiptu. Kultura tazyjska jest uważana za wstępną fazę zespołu Badari. W 1985 badania Kaisera wykazały że Tasa jest oryginalną kulturą, odmienną od Badari, której początki są wcześniejsze. Jego zdaniem, mimo że nie dysponujemy żadnymi datami C14 dla tej jednostki, można ją sytuować w ostatniej ćwierci V tys.

Stanowisko el-Badari leżące na wschodnim brzegu Nilu przebadane przez Guy Bruntona w latach 1922-25. Połowa z pośród 650 odsłoniętych wówczas grobów pochodzi z okresu kultury Nagada I-III. Pozostałe, nie mające w momencie odkrycia odpowiedników stały się podstawą wydzielenia kultury Badari. Kultura Badari najlepiej znana jest na obszarze północnej części Górnego Egiptu, w rejonie pomiędzy Nubt a Abydos. Na pozostałych terenach Górnego Egiptu współistniała z kulturą Nagada, przynajmniej w swej późniejszej fazie. Kilka dat C14 uzyskanych w Hemamija (5110±160 B.P. 5290±130B.P.) pozwoliło Fekri Hassanowi na sugestię, że kultura Badari istniała mniej więcej pomiędzy 4400 a 3800 p.n.e. Jednak niewątpliwa współczesność kultur Badari i Nagada I zdaje się lokować tę pierwszą pomiędzy 4100-3800/3700 p.n.e.

Stanowisko pierwszej fazy kultury Nagada leżące 9 km na południowy-wschód od Abydos, przebadane w latach 1899-1901 przez Davida Randall-MacIvera i Arthura C.Mace'a. Groby na dwóch cmentarzyskach pochodzą ze wszystkich faz kultury Nagada, choć najwięcej z nich należy do faz wcześniejszych.

Cmentarzysko przebadane przez Geralda A.Wainwrighta w latach 1910-11, leżące na wysokości Fajum, ok. 5 km na wschód od piramidy w Medum. Odkryto na nim ok. 250 grobów pre- i wczesnodynastycznych.

Zespół dużych stanowisk położonych na zachodnim brzegu Nilu, 27 km na północ od Luksoru, naprzeciw ujścia Wadi Hammamat. Najważniejsze prace na tym terenie przeprowadził William.F.Petrie w 1895 roku. Następnie Jacques de Morgan w 1896 określił mastabę z I dynastii datowaną na panowanie Aha. Kolejne prace wykopaliskowe prowadzili m.in. Thomas R.Hays w latach 1975-77, Fekri Hassan w 1978 i Claudio Barocas w latach 1978-84.
Większość dat C14 dla okresu kultury Nagada I i II zostały uzyskane z dwóch głównych centrów predynastycznych, w Nagada i Hierakonpolis. Z cmentarzysk w Nagada uzyskano m.in. daty: 5744±300 B.P. i 4720±310 B.P. Obie pochodzą z grobów datowanych sekwencyjnie na 34-38 i 58-67. Datą absolutną dla początku kultury Nagada określa się rok 3800 p.n.e., jej schyłek zaś to początek panowania dynastii I.

okres i podokres

stanowisko
archeologiczne

okres
archeologiczny

datowanie
bezwzględne

datowanie 
sekwencyjne

wczesny

Fajum A, Merimde, Badari

5200-3800

Amra

Nagada Iab

3800-3500

30-38

środkowy

wczesno
gerzeeński

Gerza

Nagada Ic, IIab

3500-3400

38-40/45

późny

środkowo
gerzeeński

Gerza

Nagada IIc

3400-3300

40/45-63

Hierakonpolis - grób 100

3300

późno
gerzeeński

Gerza

Nagada IId1

3300-3250

Nagada IId2

3250-3200

Okres
Proto
dynastyczny

Nagada IIIa1

3200-3170

63-76

Abydos - grób U-j, 3150

Nagada IIIa2

3170-3120

dynastia 0

Nagada IIIb1

3120-3080

Nagada IIIb2

3080-3050