W
Nubii wznoszono piramidy jako grobowce królewskie jeszcze długo po tym,
jak w Egipcie zaprzestano ich budowy. Główne skupiska piramid znajdują się
powyżej trzeciej katarakty, na cmentarzyskach w el-Kurru, Gebel Barkal,
Nuri i Meroe. Zbudowano tam ok 180 piramid. Historia nubijskich
piramid rozpoczyna się ponad 800 lat później niż ostatnia królewska
piramida w Egipcie. Ich budowę rozpoczynają władcy
XXV dynastii kuszyckiej
a kończą władcy Meroe, którego królestwo istniało aż do 350 roku n.e.
Piramidy w el-Kurru
El-Kurru
leży na prawym brzegu Nilu, ok. 13 km na południe od Gebel Barkal. Prace
badawcze prowadzone przez G.Reisnera w latach 1918-19 umożliwiły
odkrycie cmentarzyska piramid stojących ponad grobowcami władców XXV
dynastii: Pianchi,
Szabaka, Szabataka i
Tenutamon. Kąt nachylenia
piramidy Pianchi, mającej długość boku podstawy ok. 8 m, wynosił
prawdopodobnie 68o. Schody liczące 19 stopni prowadzą w
kierunku wschodnim do komory grobowej wykutej w skalnym podłożu
zwieńczonym kamiennym sklepieniem wspornikowym. Zwłoki króla umieszczone
były na łożu umieszczonym pośrodku komory, na kamiennej ławie, której
cztery rogi stanowiły nogi łoża. Piramidy następców króla Pianchi miały
podobną konstrukcję. W el-Kurru znajdowało się również 14 piramid
królowych. Ich rozmiary to średnio 6 do 7 m (dł. boku podstawy), podczas
gdy piramidy królewskie miały od 8 do 11 m. Na północny-wschód od
królewskiej nekropoli G.Reisner znalazł zwierzęce groby 24 koni i 2 psów.
Pole
piramid w Nuri składa się z grobowców 21 królów oraz 53 królowych i
księżniczek. Pierwszym władcą który kazał budować w Nuri był Taharka. Jego
piramida liczyła sobie 51.75 m długość boku podstawy i 40-50 metrów
wysokości. Struktura podziemna grobowca Taharki jest najbardziej złożoną z
wszystkich kuszyckich grobowców. Wejście wykopem ze schodami od wschodu,
przesunięte było względem osi piramidy w kierunku północnym. Przesunięcie
to wynikało z rozbudowania pierwotnej mniejszej piramidy. Trzy stopnie
prowadziły do wejścia, wygiętej ramy, które otwierało przejście
powiększające się do rozmiarów przedsionka o sklepieniu wspornikowym.
Sześć masywnych filarów wyrzeźbionych w naturalnej skale przedzielało
komorę grobową na dwie części, boczną i centralną nawę, każda wyposażona w
strop wspornikowy. Cała komora otoczona była jakby fosą, korytarzem ze
schodami prowadzącym z przed wejścia do przedsionka. Po Taharce jeszcze 21
władców kuszyckich i 53 królowe i księżniczki pochowano w Nuri pod
kamiennymi piramidami. Do ich budowy użyto bloków miejscowego czerwonego
piaskowca. Piramidy w Nury były zasadniczo dużo większe niż te w el-Kurru,
licząc sobie 20-30 m wysokości. Ostatni władca pochowany w Nuri zmarł ok.
308 roku n.e.
A -
schody
B - komora grobowa
C - pierwsza kaplica
D - zachowana w 1916 r wysokość
Piramidy w Meroe
Po roku 308 p.n.e.
rozpoczęto wznoszenie piramid dla władców kuszyckich i dostojników na
cmentarzysku w Meroe, pomiędzy 5 a 6 kataraktą nilową. Meroe
pozostawało królewską nekropolą przez ponad 600 lat, aż do roku 350 n.e.
Mające schodkowe kształty piramidy w Meroe budowano z piaskowca na
wysokość 10-30 m. Tak jak w Nuri piramidy były stawiane na postumentach,
ale tym razem kontur każdej trójkątnej ściany był wykończony gładką
kamienną ramą.
